Jak działa filtroodmulnik? Różnice między filtrem siatkowym a filtroodmulnikiem

W nowoczesnych systemach grzewczych i chłodniczych kluczową rolę odgrywa jakość czynnika roboczego, czyli wody krążącej w instalacji. Zanieczyszczenia stałe, osady oraz cząstki ferromagnetyczne mogą znacząco obniżyć wydajność całego systemu, prowadząc do kosztownych awarii. Właśnie dlatego coraz częściej stosuje się filtroodmulniki – urządzenia, które skutecznie eliminują problem zanieczyszczeń w instalacjach hydraulicznych. Jak działają i czym różnią się od klasycznych filtrów siatkowych? Zapraszamy do lektury.

Co to jest filtroodmulnik?

Filtroodmulnik to urządzenie filtracyjne zaprojektowane do usuwania zanieczyszczeń stałych z cieczy przepływającej przez instalację. W przeciwieństwie do klasycznych filtrów mechanicznych, które bazują głównie na siatkach zatrzymujących cząstki o określonej wielkości, filtroodmulniki wykorzystują zjawiska hydrodynamiczne, separację grawitacyjną, a często również pole magnetyczne.

Podstawowe zadania filtroodmulnika to:

• Zatrzymywanie zanieczyszczeń stałych (np. piasku, kamienia kotłowego, osadów metalicznych).
• Separacja cząstek ferromagnetycznych przy wykorzystaniu magnesów stałych.
• Zmniejszenie ryzyka korozji wewnątrz instalacji.
• Zapobieganie uszkodzeniom pomp, zaworów i wymienników ciepła.

Dzięki wielostopniowej filtracji filtroodmulniki są wyjątkowo skuteczne w oczyszczaniu wody w instalacjach centralnego ogrzewania (c.o.), ciepłowniczych, chłodniczych oraz w systemach wykorzystujących glikol jako czynnik roboczy.

Czym różni się filtroodmulnik od filtra siatkowego?

Na pierwszy rzut oka filtr siatkowy i filtroodmulnik pełnią podobną funkcję – mają chronić instalację przed zanieczyszczeniami. Jednak różnice w ich budowie i zasadzie działania sprawiają, że filtroodmulnik jest rozwiązaniem bardziej zaawansowanym i skutecznym.

Kluczową przewagą filtroodmulnika nad filtrem siatkowym jest jego zdolność do separacji zanieczyszczeń na kilka sposobów, co zwiększa jego skuteczność i wydłuża okresy między koniecznymi pracami serwisowymi.

W jakich instalacjach wykorzystuje się filtroodmulniki?

Filtroodmulniki znajdują zastosowanie w wielu rodzajach instalacji, gdzie utrzymanie wysokiej jakości czynnika roboczego (zazwyczaj wody) jest kluczowe dla niezawodności i efektywności systemu. Poniżej przedstawiamy najważniejsze obszary, w których wykorzystanie filtroodmulników przynosi wymierne korzyści:

1. Instalacje centralnego ogrzewania (c.o.)
   W systemach c.o. filtroodmulniki pełnią rolę pierwszej linii obrony przed zanieczyszczeniami, które mogą osadzać się na elementach takich jak wymienniki ciepła, kotły czy pompy. Dzięki zastosowaniu wielostopniowej filtracji – łączącej efekty inercyjne, sedymentacyjne oraz magnetyczne – urządzenia te skutecznie usuwają zarówno cząstki stałe, jak i ferromagnetyczne. Rezultatem jest:

   • Zwiększenie efektywności cieplnej, poprzez zapobieganie osadzaniu się kamienia kotłowego,
   • Przedłużenie żywotności urządzeń, dzięki ochronie przed korozją i zużyciem mechanicznym,
   • Redukcję kosztów serwisowych wynikających z mniejszej częstotliwości awarii i przestojów.

2. Węzły cieplne i sieci ciepłownicze
   W większych instalacjach, gdzie przepływ czynnika jest intensywny, filtroodmulniki są montowane w strategicznych punktach – często bezpośrednio przed wymiennikami ciepła lub w strefach, gdzie następuje podział przepływu. Ich zastosowanie pozwala:

   • Zminimalizować ryzyko zatykania się układów hydraulicznych, co jest szczególnie istotne w sieciach ciepłowniczych o dużej mocy,
   • Utrzymać stabilność parametrów przepływu, dzięki niewielkim stratom ciśnienia,
   • Ułatwić konserwację instalacji, gdyż czyszczenie urządzeń odbywa się w sposób systematyczny i przewidywalny.

3. Instalacje chłodzenia i systemy klimatyzacyjne
   W systemach chłodzenia oraz klimatyzacji, gdzie wymagana jest wysoka czystość medium, filtroodmulniki przyczyniają się do:

   • Ochrony pomp i wymienników ciepła przed nagromadzeniem osadów, które mogłyby wpływać na efektywność chłodzenia,
   • Utrzymania optymalnej wydajności systemu, przez eliminację zanieczyszczeń mogących powodować spadki ciśnienia lub zakłócenia przepływu,
   • Zwiększenie niezawodności całego układu, dzięki regularnej separacji cząstek i minimalizacji ryzyka awarii.

4. Instalacje przemysłowe i procesowe
   W przemyśle, gdzie procesy technologiczne często wymagają bardzo czystego medium, filtroodmulniki są stosowane w:

   • Układach chłodzenia maszyn i urządzeń produkcyjnych, gdzie osady mogą wpływać na dokładność i jakość pracy,
   • Systemach oczyszczania wody procesowej, gdzie obecność zanieczyszczeń mogłaby prowadzić do uszkodzeń precyzyjnych urządzeń,
   • Liniach technologicznych, w których czystość medium przekłada się bezpośrednio na jakość produktów końcowych.

5. Systemy glikolowe i instalacje solarnych obiegów ciepła
   W instalacjach wykorzystujących glikol lub inne mieszaniny, filtroodmulniki pomagają:

   • Utrzymać właściwości cieplne czynnika, poprzez usuwanie zanieczyszczeń, które mogłyby pogarszać jego parametry przepływowe,
   • Zapobiegać degradacji materiałów, z których wykonane są wymienniki ciepła oraz inne elementy instalacji,
   • Utrzymać stabilność termiczną, co jest kluczowe dla efektywności całego systemu.

6. Instalacje wodociągowe i systemy filtracji dodatkowej
   W niektórych przypadkach filtroodmulniki stosuje się jako element wspomagający w ramach większych systemów oczyszczania wody:

   • W układach współpracujących z odżelaziaczami lub piaskowymi filtrami pospiesznymi, gdzie filtracja wieloetapowa zapewnia bardzo wysoką jakość medium,
   • Jako filtry bocznikowe – obsługujące tylko część przepływu (zwykle 5–8% nominalnego przepływu), co pozwala na ciągłą pracę instalacji przy minimalnym wpływie na główny obieg.

Podsumowując, filtroodmulniki są wszechstronnymi urządzeniami filtracyjnymi, które znajdują zastosowanie nie tylko w systemach centralnego ogrzewania, ale również w instalacjach przemysłowych, chłodniczych, klimatyzacyjnych oraz w systemach wodociągowych. Ich zastosowanie pozwala na kompleksowe zabezpieczenie instalacji przed zanieczyszczeniami, co w konsekwencji prowadzi do wydłużenia żywotności urządzeń, zwiększenia efektywności energetycznej oraz obniżenia kosztów eksploatacyjnych. Dzięki temu są nieodzownym elementem nowoczesnych systemów technologicznych, gdzie precyzja i niezawodność działania mają kluczowe znaczenie.

Jak prawidłowo dobrać filtroodmulnik?

Dobór filtroodmulnika to proces, który warto przeprowadzić z uwzględnieniem zarówno parametrów technicznych instalacji, jak i rodzaju zanieczyszczeń, jakie mogą w niej występować. Poniżej przedstawiamy najważniejsze aspekty, na które należy zwrócić uwagę:

1. Średnica rurociągu i prędkość przepływu

   • Pierwszym krokiem jest dopasowanie rozmiaru (DN) filtroodmulnika do średnicy nominalnej rurociągu. Jeśli np. główny przewód ma średnicę DN65, najlepiej wybrać urządzenie o takiej samej średnicy nominalnej.
   • Prędkość przepływu w instalacji nie powinna znacząco przekraczać 1 m/s, aby uniknąć zbyt dużych strat ciśnienia. Zbyt duża prędkość może również utrudniać proces sedymentacji zanieczyszczeń, co zmniejszy skuteczność odmulania.

2. Charakterystyka i ilość zanieczyszczeń

   • Warto przeanalizować, jakie typy osadów dominują w instalacji. Jeśli przeważają cząstki ferromagnetyczne (np. produkty korozji stali), filtroodmulnik z wkładem magnetycznym będzie szczególnie przydatny.
   • W sytuacjach, gdy woda zawiera dużo cząstek mineralnych (piasek, kamień kotłowy), należy zwrócić uwagę na konstrukcję siatki filtracyjnej i możliwość łatwego dostępu do wnętrza urządzenia w celu jego częstego czyszczenia.

3. Warunki pracy: temperatura i ciśnienie

   • Każdy filtroodmulnik ma określony zakres temperatur i maksymalne ciśnienie robocze, w których może bezpiecznie pracować. Upewnij się, że wybrany model jest dostosowany do realnych parametrów instalacji.
   • Wysokie temperatury (powyżej 100°C) lub podwyższone ciśnienie wymagają urządzeń z odpowiednich materiałów (np. stali węglowej lub nierdzewnej) i specjalnych uszczelnień.

4. Straty ciśnienia i wymagania hydrauliczne

   • Filtroodmulnik powinien być tak dobrany, by nie wprowadzał nadmiernych strat ciśnienia w układzie. Zbyt duża różnica ciśnienia może zakłócać pracę pomp czy wymienników ciepła.
   • Z reguły przyjmuje się, że spadek ciśnienia na filtroodmulniku nie powinien przekraczać 0,5 bara, ale dokładna wartość zależy od specyfiki instalacji i wymagań producenta.

5. Sposób i częstotliwość konserwacji

   • Łatwość dostępu do urządzenia oraz możliwość szybkiego usuwania osadów to kluczowe aspekty eksploatacyjne. W instalacjach o dużej ilości zanieczyszczeń warto wybrać filtroodmulnik z większym zbiornikiem osadczym, aby nie trzeba było go czyścić zbyt często.
   • Modele z wymiennymi wkładami filtracyjnymi lub z tuleją ochronną dla magnesów mogą znacznie skrócić czas przestoju instalacji podczas konserwacji.

6. Układ instalacji i miejsce montażu

   • Najczęściej filtroodmulnik montuje się na powrocie z instalacji grzewczej (c.o.), przed kotłem czy wymiennikiem ciepła, aby maksymalnie chronić kluczowe urządzenia.
   • W rozbudowanych systemach można rozważyć instalację filtra bocznikowego (tzw. by-pass), zwłaszcza w większych sieciach ciepłowniczych lub węzłach cieplnych.
   • Należy także uwzględnić odpowiednią ilość miejsca do wykonania przeglądów i czyszczenia. Zbyt ciasna zabudowa może utrudnić lub wręcz uniemożliwić prawidłową obsługę.

7. Zgodność z normami i wytycznymi

   • Warto sprawdzić, czy wybrany model posiada wymagane atesty, certyfikaty i spełnia normy branżowe (np. dotyczące urządzeń ciśnieniowych).
   • Jeśli w instalacji obowiązują określone wytyczne projektowe (np. w obiektach użyteczności publicznej lub przemysłowych), należy dostosować wybór do tych wymagań.

8. Koszty eksploatacji i oszczędności długoterminowe

   • Cena zakupu urządzenia to tylko jeden z czynników. Równie ważne są koszty serwisowania, częstotliwość wymiany części eksploatacyjnych oraz ewentualne przestoje w pracy instalacji.
   • Wyższa jakość wykonania może przekładać się na dłuższą żywotność i mniejsze ryzyko awarii, co w perspektywie czasu pozwala na realne oszczędności.

Podsumowując, prawidłowy dobór filtroodmulnika wymaga analizy całego układu hydraulicznego, warunków pracy oraz rodzaju zanieczyszczeń. Dobrze przemyślana decyzja w fazie projektowej i montażowej pozwala ograniczyć późniejsze koszty konserwacji i napraw, a przede wszystkim zapewnia stabilną i wydajną pracę instalacji przez wiele lat.

Serwis filtroodmulnika

Aby filtroodmulnik działał efektywnie, wymaga regularnego serwisowania. Proces czyszczenia składa się z kilku kroków:

1. Zamknięcie przepływu wody w instalacji (lub odcięcie urządzenia, jeśli zamontowano zawory).
2. Otwarcie pokrywy zbiornika i wyjęcie filtra siatkowego oraz wkładu magnetycznego.
3. Oczyszczenie elementów filtracyjnych – siatkę i magnesy należy przepłukać wodą pod ciśnieniem.
4. Usunięcie osadów z dolnej części zbiornika – zwykle poprzez króciec spustowy.
5. Ponowny montaż i odpowietrzenie układu po uruchomieniu instalacji.

Regularna konserwacja filtroodmulnika zapobiega gromadzeniu się zanieczyszczeń i zapewnia jego pełną sprawność przez długi czas.

Podsumowanie

Filtroodmulniki to niezastąpione elementy nowoczesnych instalacji grzewczych i chłodniczych. W odróżnieniu od klasycznych filtrów siatkowych nie tylko zatrzymują zanieczyszczenia, ale także skutecznie eliminują cząstki ferromagnetyczne i redukują ryzyko korozji. Ich zastosowanie pozwala na znaczną poprawę efektywności energetycznej systemu oraz ograniczenie kosztów serwisowych i eksploatacyjnych.

Jeśli szukasz skutecznego rozwiązania dla swojej instalacji, warto rozważyć zakup filtroodmulnika dostosowanego do jej parametrów. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą, w której znajdziesz urządzenia spełniające najwyższe standardy filtracji.